Denizli'de Tekstil Levent Nakliyat tarih 23.02.2010, 15:27 (UTC)   Denizli'de Tekstil Denizli'nin tekstil alanında gerçekleştirdiği büyük sanayileşme atılımlarında, kullandığı kaynaklar; kredi ve diğer yatırım teşvikleri olmaktan çok, kazançların rasyonel bir şekilde değerlendirilmesi ile elde edilen "öz be öz kendi finansal kaynaklarıdır". Ege Bölgesi'nde İzmir ve Manisa'nın ekonomik yığılma avantajına karşın Denizli'nin bir sanayi merkezi olarak gelişmesi şaşırtıcı bir olgudur; Devlet Planlama Teşkilatınca, bu gelişme olağandışı olarak değerlendirilmekte ve ülkenin geri kalmış yörelerinin gelişiminde model olarak önerilmektedir. Denizli ve yakın çevresinin coğrafi konumu, Denizli'yi yörenin çekim merkezi haline dönüştürmüş, bölgede ticari etkinlikleri de, geliştirmiştir. Dokumacılık üzerine gelişen ticari etkinliklerin sonucunda elde edilen birikimler, Devlet teşvikleriyle desteklenmiş ve günümüzdeki Denizli sanayiinin temeli atılmıştır. Aşağıda, Denizli ilindeki sanayii sektörleri ana başlıklar altında verilmiştir. Denizli Sanayiinin ve Uluslararası Ticaretinin Önderi Tekstil Tekstil sanayii, yüksek istihdam hacmi ve aynı zamanda yarattığı katma değer büyüklüğü bakımından Denizli'nin önde gelen sanayii sektörü durumundadır. 1950'li yıllarda, Denizli yöresinde ev ve atölye tipi küçük sanayii şeklinde ham bez üretimi yapılmakta idi. Ancak özel girişimcilik ve modern sanayi tesislerinin kurulması bağlamında, Denizli'de ortaya çıkan ilk tekstil tesisleri çırçır fabrikalarıdır. Daha sonra Denizli'de büyük tesisler olarak iplik fabrikalarının kurulması Denizli ve çevresinde çok yaygın olan, ev ve atölye tipindeki ham bez dokuyan küçük sanayiinin iplik ihtiyacının karşılaması yönünde oluşmuştur. Teknolojik bakımdan zamanla gelişme gösteren dokuma sanayii sektöründe iptidai dokuma tezgahlarının yerine modern tezgahların almasıyla beraber, ev ve atölye tipi üretimden fabrika türü üretime geçilmiş, böylece dokuma sanayiinde tesis sayısı hızla artmıştır. Günümüzde, özellikle son yıllarda konfeksiyon ihracatının devletçe teşvik edilmesiyle birlikte, Denizli dokuma sanayii konfeksiyon üretimine de yönelmiş, bir taraftan yalnızca konfeksiyon üretimi yeni fabrikalar kurulurken bunların peşisıra iplik ve dokuma fabrikaları da yenileme yatırımlarına hız vermişlerdir. Çırçır Sanayii Çırçır sanayii, dokuma sektörünün birinci aşamasını meydana getiren temel bir sanayi koludur. Denizli'de motor gücüyle çalışan ilk büyük çırçır fabrikası 1950 yılında bir kooperatif işletmesi olarak kurulmuştur. Sonraki yıllarda (1962 ve 1968'de) özel sektör eliyle 2 çırçır fabrikası daha faaliyete geçmiştir. 1970'li yıllardan itibaren Denizli'de dokuma ve iplik sanayiinin gelişmesine paralel olarak 1974 ve 1977 yıllarında da iki çırçır fabrikası kurulmuş, 1985 tarihinde bir tesis daha işletmeye açılmıştır. Bu tesislerin yıllık kapasitesi 150 000 tonun üzerindedir. İplik Sanayii Balyalanmış prese pamuğun fabrikaya girişi ile başlayıp burada pamuk elyafının harmanlanması, açılıp temizlenmesi, taranması, bükülerek ipliğe dönüştürülmesi gibi safhaları içerir. Denizli'de iplik üretimi dokuma ve terbiye işlemlerinin bir arada yapıldığı entegre fabrikalarda gerçekleştirildiği gibi, ayrı tesislerde de yapılabilmektedir. Denizli'de 1940'lı yıllarda kurulan Sümerbank İplik Fabrikasından sonra, 1949 yılında Sümerbank İzmir Basma Sanayi Müessesesine bağlı, Denizli bez fabrikasının temeli atılmış, 1953'te iplik üretmeye başlamıştır. Fabrika 1960'tan itibaren ham bez üretimini de gerçekleştirerek entegre bir tesis haline gelmiştir. Denizli'de özel sektör tarafından işletmeye açılan ilk iplik tesisi Göveçlik iplik fabrikasıdır. Yurt dışında çalışan işçilerin katkılarıyla bir işçi şirketi olarak 1975 yılında da üretime başlamıştır. 1986-1987 ve 1991 yılında da özel sektöre ait ileri teknoloji kullanan, yüksek kapasiteli, modern iplik fabrikaları kurulmuştur. Bu tesisler, Denizli tekstil sanayiinin dokuma öncesine ait önemli bir bölümünü oluştururlar. Dokuma Sanayii Denizli, öteden beri ülkenin dokumacılık merkezlerinden biri olarak tarihteki yerini almıştır. Günümüzde Buldan, Babadağ, Kızılcabölük ve Denizli başta olmak üzere, küçük ve orta işletmelerden büyük sanayii kuruluşlarına kadar çok sayıda işletme faaliyet göstermektedir. Denizli ve çevresinde dokumacılık 1950'lere kadar geleneksel bir el sanatı şeklinde sürmüş, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra 1970'li yıllara kadar dokuma sanayiinde önemli bir değişim süreci yaşanmıştır. Fabrikasyon ham bez üretimine 1953 yılında kurulan Sümerbank bez fabrikası ile geçilmiş, bu tesisin açılması yörede dokuma sanayiinin canlanmasında etkili olmuştur. 1950-1970 yılları arasında sanayiinin kurulması için gerekli olan sermaye ve teknoloji birikiminin sağlanması gibi ön koşulların gerçekleştirilmesinden sonra 1970'lerden itibaren devlet teşviklerinin de katkısıyla dokuma sanayiinde belli bir sıçrama meydana gelmiştir. 1970-1980 arasında ve daha sonraki yıllarda çok sayıda dokuma tesisi kurulmuştur. Ancak bu tesisler son yıllarda konfeksiyon ihracına da yönelmişler, büyüyerek üretim kapasitelerini ve çeşitlerini artırmışlardır. Denizli sanayiinde gelişmiş bulunan dokuma sektöründe ham pamuğun fabrikaya girişi ile başlayan ve çeşitli türevlerde nihai ürün olarak piyasaya sürülmesine kadar devam eden değişik üretim kademeleri bulunmaktadır. Denizli'de bulunan dokuma tesisleri genellikle pazarda özel bir talebi bulunan havlu ve çarşaflık ile ham bez dokuyan orta ölçekli tesislerdir. Bu tesislerin bir bölümü başka firmalara üretim yaparken, çözgü, haşıl, kasarlama gibi dokuma öncesi işlemler ayrı tesislerde de yapılabilmektedir. Bunun yanında örgütlü sektörün de entegre dokuma sanayii tesisleri de bulunmaktadır. Konfeksiyon Sanayii Dokuma, giyim eşyası ve deri sanayii sektörünün bir diğer alt kolu olan konfeksiyon sanayii, yörede gelişmiş bir dokuma sanayiinin varlığı, az yatırım gerektirmesi ve özellikle de ihracat olanakları nedeniyle son yıllarda büyük bir gelişme göstermiştir. Denizli'de sadece konfeksiyon üretimi yapan 50'nin üzerinde sanayii kuruluşu ile çok sayıda orta ve küçük boyutlu işletme bulunmakta; bu tesisler dokuma, giyim eşyası ve deri sanayii sektöründeki tüm tesislerin %36'sını meydana getirmektedirler. Denizli'de gerek yöreye ve gerekse Türkiye'nin diğer bölgelerine; ham bez, havlu ve bornoz kumaşı dokuyan tesisler, son yıllarda artan dış talep doğrultusunda, kendi bünyelerinde ek konfeksiyon birimleri oluşturarak hazır giyime yönelik üretim yapmaktadırlar. Boya, Apre, Baskı ve Tekstil Terbiye Sanayii Dokunmuş ya da örülmüş ham kumaş, gerek görünümünü ve gerekse kullanımını geliştirmek amacıyla; boya, apre, desen baskısı ve terbiye gibi işlemlerden geçirilmektedir. Bu işlem, kasarlama, merserize, boyama, apre ve baskı işlemlerinden biri ya da hepsini içerebilir. Denizli'de kaliteli boyama işlemine olan taleple birlikte, ilk atölyeler 1960'lı yıllarda kurulmuş, ilk boya fabrikası da 1965 yılında açılmıştır. Bölgedeki tekstil sektörünün gelişmesine paralel olarak bu yöndeki yatırımlar da artmış, önemli bir kısmı tekstil fabrikalarının bünyelerinde olmak üzere, günümüzde 20'ye yakın modern sanayi kuruluşuna ulaşmıştır. Rakamlarla Denizli Sanayiinin Öncü Sektörü Tekstil Denizli sanayiinin ve uluslararası ticaretinin öncüsü ve en yaygın olanı tekstildir. Bugün için ilde çalışır durumdaki dokuma tezgahı sayısının 25.000 - 30.000, dokunan iplik miktarının 1000 ton/gün olduğu hesaplanmaktadır. Yalnızca, Denizli Organize Sanayii Bölgesi'nde bulunan 77 tekstil işletmesinde 14.600 dolayında işçi çalışmaktadır. Çardak Özdemir Sabancı Organize Sanayii Bölgesi'nde yakında faaliyete geçecek olan 70-80 civarındaki tekstil işletmesinde 10-20 bin dolayında işçi daha çalışabilecektir. Organize Sanayiinin dışındaki bölgelerde 350 - 400 tekstil işletmesi daha bulunmaktadır. Denizli'deki toplam 550 tekstil işlemesinde çalışan işçi sayısı da resmi olmayan kayıtlara göre 35.000 dolayındadır. Denizli ilinden yapılan tekstil ve konfeksiyon ihracatı Denizli Ticaret Odası verilerine göre, 1997 yılı itibariyle 445 milyon dolar olmakla birlikte, Denizli haricindeki gümrüklerden yapılan Denizli orjinli mal ihracatının çeşitli kaynaklara göre, 1 milyar dolar civarında olduğu bilinmektedir. Denizli Ticaret Odası verilerine göre, tekstil ve konfeksiyon ihracatı diğer madde gruplarına göre %76 oranında, mutfak eşyaları ve diğer madde grupları %24 oranında gerçekleşmektedir. Bu oran tekstlin Denizli sanayii içindeki büyüklüğünü ve önemini açıkca göstermektedir. Denizli Sanayii Odası verilerine göre, organize sanayiindeki faal 120 fabrikanın 93 tanesi tekstil ve konfeksiyon sektöründe, 27 tanesi de diğer sektörlerde faaliyet göstermektedir. Organize Sanayiinde 50 ve üzerinde işçi çalıştıran 77 tekstil kuruluşu bulunurken 50'nin altında işçi çalıştıran 17 tekstil kuruluşu bulunmaktadır. Ticaret odası verilerine göre 50 ve üzerinde işci çalıştıran işyerlerinin sektörlere göre dağılımı şöyledir: Tekstil sektörü, 14.600 kişi ile %62.26 lık bir payı, tekstil dışındaki diğer sektörleri ise, 7.886 kişi ile %37.26'lık payı bulunmaktadır. Türk ekonomisinin 1980 yıllarından itibaren dışarı açılmasında ve ihracata dayalı bir politika izlemesindeki en büyük pay şüphesiz tekstil sektörüne aittir. İşgücü, hammadde kaynaklarının niteliği ve bolluğu, dışsatım pazarlarına olan yakınlık ve AB'nin ayrıcalıklı ticaret ortağı gibi nedenler tekstil ve konfeksiyon sektörünün ülke ekonomisine sağladığı katma değer bakımından lider konumuna getirmiştir. Milli Ekonomiye katkısı son derece fazla olan tekstil sektörünün giderek gelişmesi önündeki çeşitli sorun ve engellerin kaldırılmasına, birtakım çözüm önerilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Örneğin, dış ülkelerin siyasi nedenlerden dolavı tekstil sektörüne uyguladığı yanlış ithalat ve ihracat politikalarına karşı, Türk siyasetçileri ve iş adamları duyarlı yaklaşımlarını sürdürürken, içeride de düşük maliyetli enerji ve hammadde, verimli ve eğitimli işçi sağlanması ve vergi indirimleri, resim ve harç istisnaları gibi bazı hummalı çalışmalar sürdürülmektedir.   HABERLER Levent Nakliyat tarih 05.09.2009, 11:39 (UTC)   Gündem Haberleri   <-Geri  1  Devam->